bookpress.gr

avgi-anagnoseis.blogspot.gr

Τι κάνουν οι γείτονες της διπλανής πόρτας όταν κανείς δεν τους βλέπει; Με τι καταγίνονται οι ευυπόληπτοι των καλών προαστίων όταν μέσα στις φλέβες τους αρχίζει να κυλάει το οξύ του ζωώδους ορμέμφυτου; Κάτω από τη λεπτή επιφάνεια της τριζάτης επιδερμίδας, υπάρχει ένας λάκκος αγριότητας που σκάβεται καθημερινά και άοκνα – επάλληλες στρώσεις καταπιεσμένης οργής, τύψεων που δεν βρήκαν πρόσφορη δίοδο να διοχετευτούν σε άλλου είδους περισπάσεις. Ο ίλιγγος της βιαιότητας και του εξανδραποδισμού δεν διαλέγει κεφάλια για να καρφωθεί. Μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε – συμβαίνει.
Ο Χέρμαν Κοχ μάς είχε προϊδεάσει με το έξοχο «Δείπνο» και τώρα στο «Εξοχικό με πισίνα» αποφασίζει να σκάψει ακόμη περισσότερο στην αχανή ενδοχώρα του ανθρώπινου μυαλού. Παίζει μαζί του; Δεν χρειάζεται – το κάνει, σχεδόν αταβιστικά, το ίδιο το μυαλό των ηρώων του.
Η τυπολογία τους είναι εξόχως ενδιαφέρουσα: ένας γιατρός, μια εύτακτη οικογένεια (έτσι όπως η επιφάνεια των πραγμάτων ορίζει), ένας γνωστός ηθοποιός που παρά τις μπρουτάλ εξάρσεις του παραμένει ζωηρά γοητευτικός, η ευειδής γυναίκα του, τα καλοζωισμένα παιδιά τους, ένας επιτυχημένος σκηνοθέτης, αλλά και ένθερμος «καταναλωτής» νεανικών στάρλετ, όμορφα κορίτσια, τρυφηλή ζωή και αίφνης όλα αρχίζουν να ραγίζουν. Προσοχή: στον Κοχ τα πράγματα δεν πέφτουν στο κενό από τη μια στιγμή στην άλλη – προηγείται πάντα ένας διφορούμενος μετεωρισμός που άλλοτε δείχνει να ετοιμάζει τον πρωταγωνιστή για την ολική κατεδάφιση και άλλοτε του υπόσχεται πως θα τον σώσει. Και η ρωγμή προοδευτικά μεγαλώνει και γίνεται χάσμα και κάποια στιγμή αυτό καταπίνει ό,τι βρει μπροστά του. Τα μυθιστορήματα του Κοχ είναι σαν μια βρύση που τρέχει στάγδην: δεν μιλάμε για κρουνό, αλλά για σταγόνα που λεπτό το λεπτό, χρόνο με τον χρόνο διαβρώνει ακόμη και την πιο τραχιά επιφάνεια. Όντως, οι «επιφάνειες» αυτών των ανθρώπων μπορεί να ξεγελούν στο πρώτο άγγιγμα, αλλά στην πραγματικότητα είναι καμωμένες από υλικό αποκαρωμένο από τη ζέστη των εσωτερικών αντιφάσεών τους.
Ο Μαρκ Σλόσερ, ο κεντρικός ήρωας, είναι ένας οικογενειακός γιατρός επωνύμων. Δεν πρόκειται για μια διάνοια της επιστήμης, έχει περιορίσει την καριέρα του σε μια τετριμμένη διευθέτηση που καταλήγει να αντιμετωπίζει τους ασθενείς του με μια μηχανιστική απάθεια (σχεδόν αντι-ανθρώπινη), τους βλέπει σαν κρέατα που πάσχουν, σαν κτίρια που καταρρέουν, σαν μηχανές που χάνουν λάδια. Κατά βάθος εχθρεύεται την επιτυχία τους (οι περισσότεροι είναι επιφανείς των τεχνών). Κατά τα λοιπά είναι ένας καλός οικογενειάρχης: με τη γυναίκα του, τις δύο κόρες του, την εύκολη, ευθύγραμμη ζωή του.
Αυτό που δεν μπορεί να ξεκλειδώσει από μέσα του είναι η έμμονη ιδέα του για τον ζωώδη, αλλά και συνάμα γοητευτικό ηθοποιό Ραλφ Μέγιερ τον οποίο έχει και ασθενή. Δεν θέλει να το παραδεχθεί, αλλά επιθυμεί σφόδρα να περπατήσει με τα παπούτσια του βρυχώμενου, ερωτιδέα Ραλφ που ορέγεται τη γυναίκα του. Κάποια στιγμή δέχεται την πρόσκληση να κάνουν κοινές διακοπές στο εξοχικό που έχει νοικιάσει ο Ραλφ με τη δική του οικογένεια. Κι εκεί αρχίζει η ρωγμή να ανοίγει σιγά σιγά. Εκεί ξεδιπλώνεται και ο ωμός παροξυσμός του Σλόσερ. Γίνεται κυνηγός και θήραμα ταυτόχρονα. Το πρόσχημα του πολιτισμού και των καλών τρόπων καταπέφτει. Γίνεται, δε, κουρέλι όταν η μεγάλη του κόρη, έπειτα από μια νυχτερινή έξοδο που υποσχόταν ξέφρενο γλέντι, θα βρεθεί βιασμένη. Εκεί η ρωγμή γίνεται κρατήρας. Ο Σλόσερ γίνεται ο αρχηγός της αγέλης που θέλει να εκδικηθεί, να υπερισχύσει του αντιπάλου, να πληρώσει με ανάλογο νόμισμα. Αρχίζει να υποψιάζεται τους πάντες, να κυνηγάει δαίμονες και σκιές. Φτάνει στο σημείο να προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημιά στον Ραλφ που πάσχει από καρκίνο, αφήνοντάς τον στη μοίρα του. Καταπατά ακόμη και τον όρκο του στον Ιπποκράτη, τυφλωμένος από την άγρια χαρά του να πάρει το αίμα του πίσω. Ό,τι θα συμβεί από εκεί και μετά θα πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας. Η μια αποκάλυψη θα ακολουθήσει την άλλη: το κουβάρι ξετυλίγεται βαθμηδόν, οι ήρωες πέφτουν σε μια νάρκη ευμετάβολης τρέλας που δεν φτάνει στο σημείο του ουρλιαχτού, αλλά μονίμως υποβόσκει. Είναι σαν μια μονότονη μουσική που τείνει να εξελιχθεί σε μαρτύριο. Οι ανατροπές στο τέλος αντί να ορίζουν μια νέα συνειδητοποίηση, αφήνουν τους «μάρτυρες» απογυμνωμένους και αβοήθητους απέναντι στον χειρότερο εχθρό: τον ίδιο τους τον εαυτό. Άπαξ και το Κουτί της Πανδώρας ανοίξει, τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την καταστροφή.
Ο Κοχ στήνει ένα εμπρηστικό ψυχολογικό θρίλερ που σε υποβάλλει στον ρυθμό του. Οι βελονιές του είναι βαθιές και αφήνουν σημάδια. Σε αυτόν που τις υφίσταται και σε εκείνον που απλώς στέκει ως παρατηρητής και τις διαβάζει.
Ο σαρκασμός και η λεπτή ειρωνεία δίνουν τη θέση τους στη σκληρότητα και την αχαλιναγώγητη δέσμη βίας. Και όλα αυτά μαζί συγκροτούν ένα σώμα άγριας επίγνωσης. Τουτέστιν: ecce hommo.
Η πολύ καλή μετάφραση ανήκει στην Ινώ βαν Ντάικ-Μπαλτά που μας έχει μεταφέρει στα ελληνικά, με θαυμαστό τρόπο, κι άλλους συγγραφείς από τις Κάτω Χώρες.

vivliocafe.blogspot.gr

Δεν είναι μόνο οι διαρκείς ανατροπές της πλοκής που μαγεύουν είναι κι  αυτός ο διαρκής ανελέητος σαρκασμός που τσακίζει με απανωτά χτυπήματα τους νοικοκυραίους και την αστείρευτη υποκρισία τους.

fractalart.gr