/s3.gy.digital%2Fmetaixmio%2Fuploads%2Fasset%2Fdata%2F12818%2Fmobile-logo_new.png){kind=logo}
/s3.gy.digital%2Fmetaixmio%2Fuploads%2Fasset%2Fdata%2F12817%2Flogo_black.png "metaixmio.gr")
/s3.gy.digital%2Fmetaixmio%2Fuploads%2Fasset%2Fdata%2F30746%2F978-618-03-3955-0_1.jpg "«Φαρενάιτ 451»: Το καλτ μυθιστόρημα του Ray Bradbury σε graphic novel")
«Είμαστε σαν κούπες, που γεμίζουν αδιάκοπα κι αθόρυβα. Το κόλπο είναι να γνωρίζουμε πότε πρέπει να γείρουμε, να σκορπίσουμε ό,τι όμορφο έχουμε μέσα μας».
O Ray Douglas Bradbury γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου 1920 στο Ιλινόις και πέθανε στις 5 Ιουνίου 2012 στο Λος Άντζελες. Ήταν γιος μια Σουηδής μετανάστριας κι ενός Άγγλου εναερίτη. Η οικογένειά του τα έβγαζε δύσκολα πέρα κι έτσι, όταν ο Ray έφτασε τα δεκαοχτώ, δεν μπόρεσε να φοιτήσει σε κολέγιο. Τα βιβλία όμως δεν έλειψαν ποτέ από τη ζωή του. Πάντοτε περιτριγυρισμένος από συγγενείς, απολάμβανε τις ιστορίες που του διάβαζαν. Οι κόσμοι των Edgar Allan Poe, Samuel Beckett, Jorge Luis Borges και Franz Kafka τρύπωναν στη φαντασία του. Η μαγεία τους τον συνέπαιρνε και δεν έπαυε να αναζητά το παράδοξο, το εξωκοσμικό και το σημαδιακό πέρα από τις σελίδες των βιβλίων, στο ίδιο μας το σύμπαν.
Μάλιστα, σε πολλές συνεντεύξεις του ο Bradbury ανέφερε ένα σκηνικό της παιδικής του ηλικίας που θεωρούσε καθοριστικό για τη γραφή του: τη συνάντησή του με τον μάγο Mr. Electrico, που κατά τη διάρκεια μιας γιορτής τον χτύπησε με ένα μαγικό ραβδί και τον διέταξε: «Ζήσε για πάντα!». «Θεέ μου, τι θαυμάσια ιδέα!» σκέφτηκε τότε ο Bradbury. Γύρισε σπίτι και καταπιάστηκε με το γράψιμο. Έκτοτε, το παγκόσμιο λογοτεχνικό πανόραμα έμελλε να αλλάξει για πάντα…
Από την ηλικία των 12 ετών ο Bradbury άρχισε να γράφει τις πρώτες του ιστορίες σε χαρτιά συσκευασίας από κρεοπωλείο. Τη δεκαετία του 1930 δημοσίευσε κάποια μικρά διηγήματά του σε περιοδικά επιστημονικής φαντασίας, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Το βαθιά αλληγορικό, ανθρώπινο ύφος του τον έκανε να ξεχωρίσει, και τη δεκαετία του 1940 οι ιστορίες του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό The New Yorker, ενώ το 1950 εκδόθηκαν και Τα χρονικά του Άρη, ένα κλασικό πλέον έργο της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, με θέμα την εισβολή των ανθρώπων στον Κόκκινο Πλανήτη και την επιβολή του πολιτισμού τους, το οποίο μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες και έγινε τηλεοπτική σειρά.
Ώσπου το 1953, με μια δανεική γραφομηχανή, άρχισε να γράφει το Φαρενάιτ 451, ένα καλτ μυθιστόρημα του οποίου η πολιτική σημασία είναι ισάξια των έργων του George Orwell και του Aldous Huxley.
Φαρενάιτ 451
Ας θυμηθούμε όμως το σύγχρονο αριστούργημα. Το Φαρενάιτ 451 –που δηλώνει τη θερμοκρασία που καίγεται το χαρτί– παραμένει ανησυχητικά επίκαιρο. Σε ένα δυστοπικό μέλλον όπου οι άνθρωποι έχουν κλειστεί στα σπίτια τους και είναι περιτριγυρισμένοι από πολύχρωμες φωτεινές οθόνες, κανείς δεν διαβάζει βιβλία, καθώς έχουν απαγορευτεί. Οι ήρωες της ανθρωπότητας είναι λίγοι και παραγκωνισμένοι. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ο Γκάι Μόνταγκ, είναι πυροσβέστης, που ωστόσο δεν σβήνει φωτιές αλλά τις ανάβει με μάνικες που πετούν κηροζίνη αντί για νερό. Ομάδες πυροσβεστών ύστερα από καταγγελίες γειτόνων μπαίνουν σε σπίτια όπου κρύβονται βιβλία και τα καίνε, επειδή το περιεχόμενό τους ενδέχεται να είναι ανατρεπτικό. Όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι.
Στο σύμπαν αυτό κάποιοι θυμούνται ακόμη, εξού και το κυνήγι μαγισσών στο οποίο έχουν επιδοθεί πλέον οι πυροσβέστες. Σε μια από τις αποστολές του ο προϊστάμενος του Γκάι θα του αναθέσει να κάψει ζωντανή μια ηλικιωμένη γυναίκα αφού αυτή αρνείται να αποχωριστεί τα βιβλία της.
Σύντομα ο Γκάι αρχίζει να αμφισβητεί την τάξη των πραγμάτων και το σύστημα στρέφεται εναντίον του. Ως καταλύτης θα λειτουργήσει και η συνάντησή του με την Κλαρίς, μια νεαρή που αντιμετωπίζεται ως αλλοπαρμένη επειδή τριγυρνάει στους δρόμους, παρατηρεί τους ανθρώπους και τα λουλούδια, και μιλάει στους περαστικούς αντί να περνάει τον χρόνο της μπροστά στις οθόνες.
«Δεν τα πάω καλά με τους άλλους. Φοβάμαι τα παιδιά της ηλικίας μου. Σκοτώνονται μεταξύ τους. Έξι φίλοι μου έχουν πυροβοληθεί μόνο μέσα στον τελευταίο χρόνο» λέει η Κλαρίς κι αναφέρει επίσης πως ο παππούς της είχε συλληφθεί κάποτε επειδή περπατούσε στον δρόμο – μια ξεκάθαρη αναφορά στον Πεζό του Bradbury, ένα διήγημα που προέκυψε μέσα από την εμπειρία του ίδιου του συγγραφέα και λειτούργησε ως βάση για το Φαρενάιτ 451, ένα μυθιστόρημα που δείχνει πως η βία και η καταστολή πηγάζουν από τον φόβο ενός κράτους που αισθάνεται ανασφάλεια σε ό,τι αφορά τους κατοίκους του.
Η ιστορία ενός «άφλεκτου» βιβλίου
Το Φαρενάιτ 451 εκδόθηκε το 1953. Πριν από την κυκλοφορία του, ο Bradbury και ο εκδότης του, ο Ian Ballantine, ήθελαν να δημοσιεύσουν κάποια αποσπάσματά του σε περιοδικά με απώτερο σκοπό να το προβάλουν.
Η ειρωνεία ήταν ότι ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας που παρουσίαζε τις εφιαλτικές συνέπειες της λογοκρισίας στη λογοτεχνία προξενούσε τον ίδιο φόβο στην πραγματική Αμερική, με αποτέλεσμα η Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών να κρίνει ως επιλήψιμα έργα όπως αυτό του Bradbury.
Το 1953 ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο απόγειό του. Καλλιτέχνες και συγγραφείς βρίσκονταν συνεχώς στο στόχαστρο και κατηγορούνταν ως υποστηρικτές του κομμουνισμού. Έτσι, ο Bradbury διέκρινε ένα μοτίβο που επαναλαμβανόταν από την καταστροφή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μέχρι την καύση βιβλίων σε πλατεία του Βερολίνου από τον υπουργό προπαγάνδας του Χίτλερ το 1933. Επίσης το ίδιο έκαναν και κάποιες βιβλιοθήκες υπό το καθεστώς του McCarthy, όπου καίγονταν τα βιβλία που είχαν σχέση με τον κομμουνισμό.
Όπως ήταν φυσικό, λοιπόν, το Φαρενάιτ 451 έγινε αντικείμενο λογοκρισίας και κανένα λογοτεχνικό περιοδικό δεν δεχόταν για καιρό να το δημοσιεύσει. Ώσπου αργότερα ήρθε μια πρόταση από το Σικάγο: ο Xιου Χέφνερ, ο νέος τότε εκδότης του περιοδικού Playboy, πρόσφερε στον Bradbury 450 δολάρια για να δημοσιεύσει κάποια αποσπάσματα του μυθιστορήματός του στα πρώτα τεύχη του περιοδικού.
Από τότε μέχρι σήμερα το βιβλίο κυκλοφορεί ανελλιπώς και από την πρώτη του έκδοση έως τώρα έχει πουλήσει περισσότερα από 10 εκατομμύρια αντίτυπα κι έχει μεταφραστεί σε τουλάχιστον 33 γλώσσες.
Η κληρονομιά του Ray Bradbury
Πολλοί καλλιτέχνες έχουν ασχοληθεί με τα έργα του Bradbury και πολλοί ακόμα θα ασχοληθούν στο μέλλον. Το Φαρενάιτ 451 έχει μεταφερθεί δύο φορές στον κινηματογράφο, στο θέατρο και στο ραδιόφωνο, έχει γίνει βιντεοπαιχνίδι και graphic novel, ενώ εξακολουθεί να εμπνέει χιλιάδες συγγραφείς όλων των ειδών. Το graphic novel έχει εικονογραφήσει ο καλλιτέχνης Tim Hamilton, σε συνεργασία με τον συγγραφέα, και σε αυτό περιλαμβάνεται και ένας διασκεδαστικός πρόλογος του ίδιου του Bradbury – μάλιστα, ο συγγραφέας λάτρευε τη σκιτσογραφία και από 9 ετών ήταν φαν των κόμικς. Με την υποτονική χρωματική παλέτα του σε γκρι και μπλε τόνους, η οποία γίνεται ξαφνικά φλογερή κι εκρηκτική, ο Tim Hamilton δεν σχεδιάζει απλώς με βάση τις λέξεις του Bradbury, αλλά ενσωματώνει και όλη την έντασή τους και τις μετουσιώνει σε τέχνη.
Σε ό,τι αφορά την ίδια του τη φήμη, ο Bradbury έλεγε πως όλα οφείλονται στη δύναμη της ανθρώπινης περιέργειας, στην τόλμη να φανταστούμε άλλους κόσμους, πέρα από την τρέχουσα υλική πραγματικότητα. Κι αυτό ακριβώς τον έκανε να αγαπηθεί τόσο από αναγνώστες και καλλιτέχνες όσο και από αστροναύτες, με τους οποίους μάλιστα διατηρούσε φιλίες ζωής.
Τι πίστευε όμως ο ίδιος για τον εαυτό του; «Είμαι ο λιγότερο επιστήμων άνθρωπος που θα συναντήσετε ποτέ»! Κάποτε τον πλησίασε ένα παιδάκι και του επισήμανε ένα λάθος: «Στη σελίδα 92 των Χρονικών του Άρη λέτε πως τα φεγγάρια του Άρη βγαίνουν από τα ανατολικά». «Του έδωσα 10 δολάρια για να κρατήσει το στόμα του κλειστό» ομολόγησε ο συγγραφέας γελώντας.
Εξάλλου, όπως πάντα έλεγε: «Το θέμα είναι να τολμάμε να ονειρευόμαστε και να κρατάμε τις πιθανότητες ανοιχτές».
Περισσότερες πληροφορίες για τον συγγραφέα και το έργο του θα βρείτε στο www.raybradbury.com.
«Δίχως τον Ray Bradbury, δεν θα υπήρχε Stephen King».
Stephen King
«Μπορώ να φανταστώ όλα τα μέρη και όλους τους κόσμους,
αλλά δεν μπορώ να φανταστώ έναν κόσμο χωρίς τον Bradbury».
Neil Gaiman
«Το ταλέντο του ως λογοτέχνη έχει αναμορφώσει τον πολιτισμό μας κι επέκτεινε τον κόσμο μας… Ο Bradbury καταλάβαινε πως η φαντασία μας θα μπορούσε
να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για να προσεγγίσουμε την πραγματικότητα,
ως όχημα αλλαγής και ως έκφραση των πιο πολύτιμων αξιών μας».
Barack Obama
«Ένα εμβληματικό αμερικάνικο κλασικό που όλοι πρέπει να διαβάσουν·
σου αλλάζει τη ζωή όταν το διαβάζεις ως έφηβος και παραμένει συγκλονιστικό
όταν το ξαναδιαβάζεις ως ενήλικας πια».
Boston G
/s3.gy.digital%2Fmetaixmio%2Fuploads%2Fasset%2Fdata%2F30746%2F978-618-03-3955-0_1.jpg)
