Το μυθιστόρημα της Tamara Ireland Stone Ως την τελευταία λέξη διερευνά με ευαισθησία και ακρίβεια την εμπειρία ατόμων με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) και πώς είναι να βιώνει κανείς κάτι τέτοιο προσπαθώντας να το κρατήσει κρυφό από τον περίγυρό του.
Αυτή είναι η ιστορία της Σαμ, ενός δημοφιλούς κοριτσιού που προσπαθεί να κρύψει ποια πραγματικά είναι, ενός κοριτσιού με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), και συγκεκριμένα Purely Obsessional OCD. Αμφισβητεί όλες τις αποφάσεις της και παλεύει να διατηρήσει μια τέλεια εικόνα. Ώσπου γνωρίζει την Κάρολαϊν και ο κόσμος της αρχίζει να αλλάζει. Η πίεση να είναι τέλεια μειώνεται και η Σαμ αισθάνεται πιο «φυσιολογική» από ποτέ, αλλά για να προστατεύσει τον εαυτό της κρατά τη φιλία της με την Κάρολαϊν μυστική.
Είναι μια ιστορία για τα πιο προσωπικά μυστικά μας, για την προσπάθεια μιας έφηβης να κατανοήσει σε βάθος τον εαυτό της και να επιβιώσει στο γυμνάσιο.

Η μουσική
Το τραγούδι «So long, lazy Ray» που τραγουδάει ο Έι Τζέι είναι ένα από τα αγαπημένα μου. Όταν έγραφα αυτή τη σκηνή πρώτη φορά, το συγκεκριμένο τραγούδι μού ήρθε αμέσως στο μυαλό, κι έτσι πρόσθεσα μερικές γραμμές. Σκόπευα να γράψω δικούς μου στίχους, αλλά το «lazy Ray» απλώς… ήρθε και κόλλησε. Ένιωσα ότι ανήκε εκεί.
To Ως την τελευταία λέξη είναι μια ιστορία για το πώς μαθαίνεις να είσαι γενναίος/α με τα λόγια σου. Καθ’ όλη τη διάρκεια της συγγραφής του ανακάλυπτα επανειλημμένα –και εντελώς τυχαία– μερικούς απίστευτα ταλαντούχους εφήβους που μοιράζονται την ποίηση και τη μουσική τους με τον κόσμο. Είναι γενναίοι. Και με ενέπνευσαν.
Για να τιμήσει μία από αυτές τις γενναίες εφηβικές φωνές, ο Joe Rut, ο αρχικός καλλιτέχνης του «So long, lazy Ray» («Έχε γεια, τεμπέλη Ρέι»), όχι μόνο μου έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσω τους όμορφους στίχους του στο βιβλίο, αλλά επέτρεψε και σε έναν εξαιρετικά ταλαντούχο 17χρονο μουσικό να ηχογραφήσει το κομμάτι ξανά και να βάλει τη δική του πινελιά.
Είναι τιμή μου να το μοιράζομαι σήμερα μαζί σας. Σας παρουσιάζω λοιπόν τον Henry Hodder να ερμηνεύει το τραγούδι «So long, lazy Ray», σε μουσική και στίχους του Joe Rut:



Από τη συγγραφέα
Η αφήγηση της ιστορίας μιας έφηβης με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή άρχισε να με ενδιαφέρει όταν μια στενή οικογενειακή φίλη διαγνώστηκε με αυτήν πριν από τέσσερα χρόνια, στα 12 της. Τη συμπονούσα για τη μάχη που έδινε με την αϋπνία, τα προβλήματα με τους φίλους της και τη δυσκολία να ελέγξει έναν χείμαρρο αρνητικών και συχνά τρομακτικών σκέψεων. Ανυπομονούσε να μοιραστεί μαζί μου την εμπειρία της και με τίμησε όταν συμφώνησε να συνεργαστούμε σε αυτό το μυθιστόρημα.
Το ενδιαφέρον μου όμως για τα «ξεχωριστά μυαλά» ξεκίνησε πολύ πριν αρχίσω να γράφω αυτό το βιβλίο. Λίγο πριν από τα 30 μου είχα τη μοναδική ευκαιρία να συνεργαστώ στενά με τον Steve Jobs. Η πιο αξιομνημόνευτη εμπειρία μου ήταν όταν δούλεψα στην ομάδα της εκστρατείας «Think Different». Ίσως θυμάστε εκείνη τη διαφήμιση που στα πρώτα πλάνα της εμφανίζονταν διάσημες προσωπικότητες και άρχιζε με τη φράση «Here’s to the crazy ones». Απέτισε φόρο τιμής στα δημιουργικά μυαλά, σε αυτά που δεν ταιριάζουν στο κοινωνικά «φυσιολογικό». Τίμησε όσους βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά.
Παρόλο που ένα κορίτσι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή βρισκόταν πάντα στο επίκεντρο αυτής της ιστορίας, άρχισα να υφαίνω στον ιστό της κι άλλα άτομα που είχαν ασκήσει βαθιά επίδραση πάνω μου όλα αυτά τα χρόνια. Όπως ο ελαιοχρωματιστής, του οποίου το σχεδόν εξουθενωτικό τραύλισμα εξαφανίστηκε τη στιγμή που άρχισε να βάφει. Ή το αγόρι με το σύνδρομο Τουρέτ, που κάποτε μου είπε ότι μόνο όταν παίζει μπέιζμπολ νιώθει σαν ένα παιδί όπως όλα τα άλλα. Και μια γυναίκα με συναισθησία, που λατρεύει τον τρόπο που λειτουργεί το μυαλό της, γιατί ακούει τη μουσική με χρώμα.
Καθώς η υπόθεση άρχισε να ξεδιπλώνεται στο χαρτί, ανακάλυψα ότι αξιοποιούσα και πολλές από τις προσωπικές μου εμπειρίες. Έγραφα μια ιστορία για το πώς είναι να βρίσκεις τον καλύτερό σου φίλο σε ένα απροσδόκητο μέρος, αλλά και να μαθαίνεις να γίνεσαι ο καλύτερος φίλος του εαυτού σου, βρίσκοντας τη δύναμη να πεις «αντίο» σε ανθρώπους που μπορεί να ήταν δίπλα σου στο παρελθόν, αλλά μέσα σου ξέρεις πως δεν ανήκουν στο μέλλον σου. Μια ιστορία για το πώς είναι να βρίσκεσαι και στις δυο πλευρές του σχολικού εκφοβισμού. Μια ιστορία για τη θεραπευτική δύναμη των λέξεων.
Όταν ήμουν μικρή, η οικογένειά μου μετακόμιζε πολύ συχνά. Άλλαξα εφτά σχολεία σε δώδεκα χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι άλλαζαν πολύ συχνά και οι φίλοι μου, και συχνά ένιωθα σαν το περίεργο κορίτσι στην απέξω. Τότε ήταν που στράφηκα στα σημειωματάρια. Οι λέξεις έγιναν οι φίλοι μου όταν δεν είχα πολλές πραγματικές φιλίες, και ενώ δεν μοιράστηκα ποτέ τις ιστορίες, τα ποιήματα και το ημερολόγιό μου με κανέναν, η απλή πράξη του να καταγράφω τις σκέψεις μου στο χαρτί πραγματικά μου έσωσε τη ζωή.
Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία ενός κοριτσιού με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή που ανακαλύπτει μια underground ποιητική λέσχη και μια ομάδα πολύ ξεχωριστών ανθρώπων που αλλάζουν τη ζωή της με απροσδόκητους τρόπους. Αλλά είναι και μια ιστορία για ένα κορίτσι που ερωτεύεται τη γραφή και μαθαίνει να είναι γενναία με τα λόγια της.
 

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 18 Ιουνίου 2015 στο hypable.com (μτφρ. Ειρήνη Μανιατοπούλου).