«ΜΑΚΑΡΙ ΟΛΑ ΝΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ» ΤΗΣ CAROLINA SETTERWALL

12/12/2019

«ΜΑΚΑΡΙ ΟΛΑ ΝΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ» ΤΗΣ CAROLINA SETTERWALL

Η Σουηδή συγγραφέας μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις της για το αφοπλιστικό και συγκινητικό ντεμπούτο της, το οποίο μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες και φωτίζει τη στιγμή που όσα θεωρούσαμε δεδομένα για τη ζωή μας ανατρέπονται.

Πώς είναι να χάνεις τον άνθρωπό σου μια απολύτως συνηθισμένη μέρα στη μέση μιας ζωής; Μπορείς να ξαναγαπήσεις;
Το Μακάρι όλα να πάνε καλά είναι ένα αισιόδοξο βιβλίο που καταφέρνει να μιλήσει στις καρδιές μας, που μας κάνει να κλαίμε και να χαμογελάμε ταυτόχρονα.

«Όταν κάθισα να γράψω το βιβλίο αυτό, ήθελα να πω μια ιστορία για τη διαδικασία του πένθους, την απώλεια και μια σύγχρονη σχέση αγάπης, με την οποία όχι μόνο θα μπορούσα να ταυτιστώ, αλλά να παρουσιάσω και τα κομμάτια τους εκείνα που δεν είναι τόσο… λουστραρισμένα. Ήθελα η ιστορία αυτή να είναι το αντίθετο του Instagram. Όταν πήρα την απόφαση να γράψω ένα βιβλίο για τον θάνατο του συντρόφου μου, θα ήταν πολύ εύκολο να εξιδανικεύσω την εμπειρία. Όμως αυτό δεν αποτέλεσε ποτέ εναλλακτική για μένα. Στο Μακάρι όλα να πάνε καλά θέλησα να σκιαγραφήσω ένα πορτρέτο που να είναι κάτι περισσότερο από αυτά για τα οποία συνήθως μιλάμε, όταν πρόκειται για αγάπη και πένθος.

Σχεδόν σε κάθε σχέση στον πλανήτη υπάρχουν καλές και κακές μέρες, όπως ακριβώς και καλές και «κακές» πλευρές του χαρακτήρα μας. Δεν είμαστε πάντοτε συντονισμένοι ο ένας με τον άλλον. Μερικές φορές μπορεί να γίνουμε ακόμα και κακόβουλοι ο ένας με τον άλλο. Είναι πιθανό να είσαι πικρόχολος, ζηλιάρης και στοργικός ταυτόχρονα, όπως επίσης και να σου λείπει ένα αγαπημένο σου πρόσωπο που έχασες και συγχρόνως να είσαι έξαλλος μαζί του. Αυτό όμως δεν σε κάνει κατ’ ανάγκη κακό άνθρωπο. Ήθελα να πω μια ιστορία για την αγάπη και την απώλεια που να είναι συγχρόνως όμορφη και άσχημη. Ήθελα τα άσχημα κομμάτια να βρίσκονται κι αυτά εκεί, μαζί με τα όμορφα, όχι επειδή είμαι «γενναία», αλλά επειδή είχα κουραστεί να κρύβω όλα τα άσχημα που ένιωθα για τον εαυτό μου και για τη θλίψη μου. Είχα την αίσθηση άλλωστε ότι δεν ήμουν η μόνη που ένιωθα έτσι. Ήθελα τα άσχημα να βρίσκονται εκεί, απλώς και μόνο επειδή είναι μέρος της ζωής κι αυτό για μένα είναι που τα κάνει αληθινά.

Σήμερα, πολύ περισσότερο από την εποχή που μεγάλωσα πριν από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι πολύ εύκολο να προσποιηθείς ότι είσαι καλύτερος άνθρωπος απ’ ό,τι στην πραγματικότητα είσαι. Μερικές φορές νιώθω ότι όλοι προσποιούμαστε και κατά κάποιον τρόπο επιδεικνυόμαστε. Προσποιούμαστε ότι τρώμε καλύτερο φαγητό, ότι έχουμε πιο τακτοποιημένα σπίτια, ότι τα παιδιά μας είναι εξυπνότερα, ότι οι σχέσεις μας είναι πιο συναρπαστικές.

Όταν εμπλέκεται το πένθος, μπαίνει σε λειτουργία ο ίδιος μηχανισμός. Βάσει της εμπειρίας μου, όταν πενθούμε, μας επιτρέπεται να κλαίμε και να νιώθουμε στενοχωρημένοι. Τι γίνεται όμως με τον θυμό, την ενοχή, την πικρία ή τη ζήλια που μπορεί να νιώθουμε; Αυτά είναι πιο δύσκολο να τα μοιραστούμε κι έτσι τα κρύβουμε και αισθανόμαστε μόνοι, αφού και όλοι οι άλλοι τα κρύβουν επίσης.

Γράφοντας το βιβλίο αυτό, ήθελα να εξερευνήσω εάν είναι δυνατόν να τα μοιραστώ όλα αυτά και παράλληλα να παραμείνω ένα άτομο το οποίο οι άλλοι θα μπορέσουν να κατανοήσουν. Ήθελα να μοιραστώ αυτά για τα οποία ντρεπόμουν, τις μέρες, τις σκέψεις και τα συναισθήματα που υπάρχουν τόσο στο πένθος όσο και στην αγάπη. Είναι κάτι φυσιολογικό για το οποίο όμως έχουμε την τάση να μη μιλάμε. Και με την ντροπή έρχεται η απόκρυψη και με την απόκρυψη το αίσθημα της απομόνωσης και με την απομόνωση… η θλίψη γίνεται εντονότερη.

Η μορφή του βιβλίου, αυτοβιογραφική μυθιστορία (autofiction), δεν ήταν συνειδητή επιλογή αλλά κατά κύριο λόγο σύμπτωση. Για να είμαι ειλικρινής, όταν άρχισα να γράφω το βιβλίο, δεν ήξερα τι ήταν αυτό που έκανε την ιστορία να εντάσσεται στο είδος αυτό (και όχι στη βιογραφία). Έγραφα μόνο με τον τρόπο που ήθελα μια ιστορία που θα μου άρεσε να διαβάσω, δεν είχα κάποιο σχέδιο ως προς το είδος.

Αν και είναι αλήθεια ότι έχασα τον σύντροφό μου υπό παρόμοιες συνθήκες με αυτές που περιγράφονται στο βιβλίο, το Μακάρι όλα να πάνε καλά αποτελεί μυθοπλασία, στημένη ως μυθιστόρημα παρά ως βιογραφία. Τα περισσότερα από τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο βιβλίο συνέβησαν και στην πραγματική μου ζωή, αλλά όχι απαραίτητα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο ή με την ίδια ακριβώς σειρά.

Όταν έγραφα το Μακάρι όλα να πάνε καλά, για έξι μήνες εργαζόμουν ως μερικώς απασχολούμενη και δύο μέρες της εβδομάδας τις αφιέρωνα αποκλειστικά στο γράψιμο. Έγραφα επίσης τα βράδια, όταν ο γιος μου κοιμόταν. Κάποιες εβδομάδες με μισούσα που δεν είχα γράψει «αρκετά» (ούτε ποσοτικά ούτε ποιοτικά) κάνοντας άλλα πράγματα (όπως να βάζω πλυντήριο, να φροντίζω το παιδί που αρρώσταινε, να κοιτάζω τον τοίχο ή να σερφάρω σε κοινωνικά δίκτυα). Ευτυχώς άλλες εβδομάδες οι λέξεις κυλούσαν αβίαστα.

Αναθυμάμαι τις μέρες που έγραφα το βιβλίο αυτό με ανάμεικτα συναισθήματα. Όχι απαραίτητα γιατί το γράψιμο ήταν δύσκολο – αυτό που με δυσκόλευε περισσότερο ήταν η ίδια η ζωή. Το γράψιμο της ιστορίας αυτής έδωσε έναν σκοπό στις μέρες μου, έναν επιπλέον σκοπό εκτός από το να φροντίζω και να μεγαλώνω τον γιο μου».

Carolina Setterwall

Σχετικά βιβλία