kathimerini.gr

frapress.gr

fractalart.gr

Άρθρο

Δύο νουβέλες χαρακτηριστικές του Πολ Όστερ, δημοσιευμένες το 2006 και το 2008, με κοινά χαρακτηριστικά και επιμέρους τίτλους Ταξίδια στο Σκριπτόριο και Άνθρωπος στο σκοτάδι. Διαβάζουμε έναν κλασικό Όστερ με αυτό το αίσθημα της διασταύρωσης Κάφκα και Χώθορν, που γνωρίσαμε από την Τριλογία του, με αυτό το μυστικό άγγιγμα που κάνει τη λογοτεχνία του ιδιότυπη και διακριτή. Και στις δύο νουβέλες έχουμε εγκιβωτισμένες ιστορίες, ο κεντρικός  χαρακτήρας σε κάθε ιστορία είναι έγκλειστος σε ένα δωμάτιο –για διαφορετικούς λόγους– και σε χειρόγραφα που βρίσκονται μπροστά του ή στο μυαλό του εξελίσσονται ιστορίες στις οποίες εμπλέκεται ο ίδιος.
Στο Ταξίδια στο Σκριπτόριο –θυμίζω σκριπτόριο είναι η αίθουσα όπου γινόταν η ανάγνωση και αντιγραφή κειμένων στα Μοναστήρια, χώρος όπου κυριαρχούσε η άκρα σιωπή– ο έγκλειστος Μπλανκ, γέρος πια, έχει απώλεια μνήμης. Μπροστά του βρίσκονται φωτογραφίες και χειρόγραφα, κάποιου Τζον Τρόσε (αναγραμματισμός του Όστερ), προσπαθώντας να ανακαλέσει τα πρόσωπα που τον επισκέπτονται στο κελί, να τα συνδέσει με τα πρόσωπα του χειρόγραφου. Χώρος μια ουτοπική Αμερική, η Συνομοσπονδία, αυταρχική, στρατοκρατούμενη, να κινδυνεύει από πρωτόγονες φυλές. Ο Μπλανκ αναδημιουργεί τη μνήμη του μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι αυτός είναι ο συγγραφέας της ζωής του.
Στο Άνθρωπος στο σκοτάδι ο κεντρικός ήρωας, βιβλιοκριτικός Όγκαστ Μπριλ, έγκλειστος στο σπίτι του παλεύει με τις κρίσεις αϋπνίας του. Για να περνάει την ώρα του συνθέτει ιστορίες. Ήρωάς του ο Όουεν Μπρικ που ξυπνά εγκλωβισμένος σε μια κυλινδρική τρύπα για να εξελιχθεί η ιστορία σε ένα νουάρ αφήγημα. Ο τόπος είναι οι ΗΠΑ, αλλά όχι  αυτές που ξέρουμε αλλά μια διχασμένη πατρίδα με τις πολιτείες της να βρίσκονται σε έναν μεταξύ τους πόλεμο. Οι ιστορίες του είναι ένας τρόπος να απομακρύνει την οικογενειακή του τραγωδία: Η γυναίκα του Σόνια έχει πεθάνει, η κόρη του έχει χωρίσει και η μόνη που τον επισκέπτεται είναι η εγγονή του Κάτια. Σε αυτήν σε κάποια ανάπαυλα θα διηγηθεί περιστατικά της ιδιαίτερης ζωής του.
Και στις δύο νουβέλες, όπως και στα περισσότερα έργα του, τον Όστερ τον απασχολεί το θέμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της αναπαράστασης της πραγματικότητας, ο ρόλος του συγγραφέα σε σχέση με τον αποδέκτη. Ο έγκλειστος άνδρας και στις δύο περιπτώσεις είναι ένας δημιουργός  (συγγραφέας ή κριτικός που θέλει να γίνει συγγραφέας)που κατατρύχεται από τους ήρωές του, τις προσωπικές ενοχές και την αμφισβήτηση της ίδιας της αξίας του έργου του.

vakxikon.gr

bookpress.gr

www.artcoremagazine.gr

bookpress.gr