«ΑΝΤΙΟ, ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ» ΤΗΣ NADIA TERRANOVA

2021/02/20

«ΑΝΤΙΟ, ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ» ΤΗΣ NADIA TERRANOVA

Η Nadia Terranova, μία από τις πιο σημαντικές φωνές της σύγχρονης ιταλικής πεζογραφίας, βρίσκει τα κατάλληλα λόγια για να περιγράψει ένα κρυφό δράμα. Να πώς μας συστήνει το μυθιστόρημα η μεταφράστριά του Δήμητρα Δότση.

Η τριανταεξάχρονη Ίντα ζει μαζί με τον σύζυγό της στη Ρώμη, όπου εργάζεται σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό, γράφοντας τα σενάρια μιας επιτυχημένης εκπομπής. Παρότι ο γάμος της βρίσκεται σε τέλμα, η οικογενειακή της ζωή κυλά μονότονα, χωρίς εντάσεις και εκρήξεις. Ώσπου μια μέρα, η μητέρα της την καλεί πίσω στη Σικελία, στο πατρικό της σπίτι στη Μεσσίνη, προκειμένου να ξεδιαλέξει τα πράγματά της ώστε να ανακαινίσουν το διαμέρισμά τους και να το πουλήσουν. Κάπως έτσι η Ίντα βρίσκεται και πάλι περιτριγυρισμένη από τα παντοτινά της αντικείμενα, μα κυρίως από την παιδική και εφηβική της ζωή. Και τώρα το ανεξίτηλο τραύμα που τη σημάδευσε όταν ήταν ακόμη παιδί, άξαφνα φαντάζει πιο αβάσταχτο από ποτέ: πριν από είκοσι τρία χρόνια ο πατέρας της Ίντα, άρρωστος από βαριά κατάθλιψη, εξαφανίστηκε, αφήνοντας τη σύζυγο και την κόρη του έρμαια της τύχης τους. Δεν πέθανε, ώστε να μπορέσει η οικογένειά του να τον κλάψει και με το πέρασμα του χρόνου να επουλώσει τις πληγές της, παρά έφυγε ένα πρωί και χάθηκε στο πουθενά.

Από εκείνη τη στιγμή, για την Ίντα ο χρόνος σταμάτησε στις 6:16, την ώρα της εξαφάνισης του πατέρα της, ενός νεκρού που δεν πέθανε ποτέ, ενός νεκρού χωρίς μνήμα. Η Ίντα ενηλικιώθηκε κυριευμένη από τον φόβο και την καχυποψία απέναντι σε κάθε μορφή δέσμευσης ή σχέσης, καθρεφτισμένη και εγκλωβισμένη στην απουσία της πατρικής μορφής. Μια απουσία που την ίδια στιγμή αποτελεί και μια ασφυκτική, επώδυνη παρουσία. Η μνήμη του πατέρα της στοιχειώνει εμμονικά όχι μόνο την ύπαρξη της οικογένειάς του, μα και κάθε δωμάτιο του σπιτιού, κάθε ρωγμή του, κάθε αντικείμενο, κάθε συζήτηση και οδυνηρή σιωπή ανάμεσα σε μητέρα και κόρη, ακόμα και τη σχέση της Ίντα με τον σύζυγό της. Όμως τώρα που το πατρικό της σπίτι την κατατρύχει και πάλι με τα φαντάσματά του και τα αναπάντητα ερωτήματα μιας κλεμμένης ζωής, η Ίντα πρέπει να βρει έναν τρόπο για να σπάσει τα δεσμά και να βγάλει τον πατέρα της από το προσκήνιο.

Αρωγοί σε όλη αυτή την προσπάθειά της θα γίνουν εν αγνοία τους ο Νίκος, ένας εικοσάχρονος Ελληνοϊταλός, ο οποίος έχει αναλάβει τις εργασίες ανακαίνισης του πατρικού σπιτιού τής Ίντα, και η μοναδική φίλη της από τα σχολικά της χρόνια. Η συνάντησή τους θα είναι καταλυτική και θα καθορίσει την πορεία της προς την κάθαρση, προκειμένου να λυτρωθεί από τα φαντάσματα της ζωής της.

Το Αντίο, φαντάσματα, αυτό το λυρικό, συγκινητικό και λυτρωτικό μυθιστόρημα με τις ομηρικές απηχήσεις, είναι ο νόστος της Ίντα, που σαν άλλος Τηλέμαχος επιστρέφει στη δική της Ιθάκη, τη Μεσσίνη, και διατρέχοντας τη ζωή της από την αρχή μαθαίνει πώς να βρίσκει το κουράγιο να επιβιώνει από τις μάχες της και να συμφιλιώνεται με τον ίδιο της τον εαυτό.

Η Νάντια Τερανόβα –γεννημένη και η ίδια στη Μεσσίνη– με την εκλεπτυσμένη, γοητευτική, κρυστάλλινη γραφή της και με φόντο τα χρώματα της πόλης της και τα νερά του Στενού της Σκύλλας και της Χάρυβδης, καλεί τον αναγνώστη να κοιτάξει κατάματα τα δικά του «φαντάσματα». Ίσως να μην καταφέρουμε ποτέ να τα διώξουμε οριστικά από τη ζωή μας, σίγουρα όμως θα μάθουμε να τα δαμάζουμε με υπομονή και σθένος, ανακαλύπτοντας καινούργιες, πιο δυνατές πτυχές του εαυτού μας.

Δήμητρα Δότση

Related books