Ένα ιδιαιτέρως πλουραλιστικό μυθιστόρημα, απολαυστικό στην ανάγνωση, που δεν μπερδεύει τον αναγνώστη με τα τερτίπια του, φτιαγμένο με τρόπο περίτεχνο αλλά ταυτόχρονα προσιτό, που δεν θυσιάζει την απόλαυση για χάρη ή υπό το βάρος της φιλοδοξίας και της εκζήτησης. Και αυτό θεωρώ πως είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του χορταστικού αυτού βιβλίου, το γεγονός πως η εγκεφαλικότητα της σύνθεσης δεν αποτέλεσε τροχοπέδη στην ανάγνωση.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Συνέντευξη

To µεγάλο αµερικάνικο µυθιστόρηµα, ο Μόµπι Ντικ των βιβλιόφιλων και το «Free Willy» των απανταχού εργαζοµένων σε µάρκετινγκ, είναι ένα τοτέµ που γονατίζεις, υποβάλλεις τα σέβη σου και το τοποθετείς σε περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη της ψυχής σου. Οι εκδόσεις Μεταίχµιο έπιασαν τον λαχνό του Great American Novel φέτος σχετικά νωρίς χρονικά µε την «Παρακαταθήκη» του Ερνάν Ντίαζ.

Η λέξη «trust» έχει διπλή ανάγνωση εις την αγγλικήν. Σηµαίνει εµπιστοσύνη αλλά και παρακαταθήκη. Ή η λέξη «bond». Και δεσµός και εγγυητής… Πριν προσπαθήσουµε να µπούµε στον κόσµο του «Τrust» πρέπει να δείξεις εµπιστοσύνη στον συγγραφέα. Θα σε περάσει Ρίο-Αντίρριο µε ροζ φλαµίνγκο και θα εγγυηθεί για την αναγνωστική σου ευµάρεια και αδιάβροχη σωτηρία. Τελικά γιατί µιλάµε; Θα µας πεις; Το να προσπαθήσεις να εξηγήσεις την πλοκή του βιβλίου µε 30 λέξεις –in a nutshell που λέµε και στο Προάστιο– είναι µια τροµακτικά δύσκολη αποστολή: Στη Νέα Υόρκη όλοι ξέρουν τον Μπέντζαµιν και την Έλεν Ρασκ. Εκείνος είναι ένας θρυλικός µεγιστάνας της Γουόλ Στριτ. Εκείνη η κόρη εκκεντρικών αριστοκρατών. Μαζί έφτασαν στην κορυφή ενός κόσµου που ο πλούτος µοιάζει ατέλειωτος, τη στιγµή που η δεκαετία της υπερβολής και της κερδοσκοπίας φτάνει στο τέλος της. Τι έπρεπε όµως να θυσιάσουν για να αποκτήσουν αυτή την τεράστια περιουσία; Αυτή είναι η αρχή του «µυθιστορήµατος µέσα στο µυθιστόρηµα». Σε ένα πολυπρισµατικό αφήγηµα που ασφαλώς σε πρώτη ανάγνωση µιλά για το Κεφάλαιο του Μαρξ σε µια καπιταλιστική καταιγίδα και θυµίζει –σε ατµόσφαιρα– τη Ραντ και τον Φιτζέραλντ, θαυµάζεις την ειδική διαδροµή που σου έφτιαξε αυτός ο διαολεµένος συγγραφέας. Το φάντασµα της πατριαρχίας; Έχουµε µπόλικο από αυτό. Μεταµόντερνα γραφή που κάνει τον Μπόρχες περήφανο εκεί ψηλά; Ναι, βάλε κυρ Στέφανε. Πόσο αξία έχει το ζωτικό ιψενικό ψεύδος και πόσο ανελέητη και άκαρδη είναι η αλήθεια; Και από αυτό έχει το µαγαζί. Αν τα παραπάνω σας φαίνονται λίγο ακατανόητα και κουλά, φανταστείτε τον ευτυχισµένο άνθρωπο που θέλει να εκφράσει τη χαρά του και αυτά που ψελλίζει είναι βινιέτες - βρηχυθµοί κόµικ της Ντίσνεϊ, της παλιάς, της ορθόδοξης. Γκανιάν για βιβλίο της χρονιάς; Ναι, αµέ.
Όταν τελείωσα το διάβασµα της «Παρακαταθήκης» και επειδή είχα καιρό να τσεκάρω τη βιβλιοθήκη χωρίς να µε κοιτάζει παραπονεµένη και αυτή, έψαξα να βρω και αλλά GANS των εκδόσεων Μεταίχµιο. Ο Όστερ µε την «Τριλογία της Νέας Υόρκης» και η ζουµπουρλούδικη η Γιαναγκιχάρα µε τη «Λίγη ζωή» της πλησιάζουν στις παρυφές, αλλά γενικά χάθηκα και σε παλιότερα µυθιστορήµατα όπως και σε διηγήµατα και σκέφτηκα ότι αυτή η παρακαταθήκη σελίδων πρέπει να περιβάλλεται µε αγάπη και εµπιστοσύνη όπως στις χρονοκάψουλες που έχουµε στείλει στο βαθύ διάστηµα µε τους Μπιτλς, τη Βίβλο και τον ∆ον Κιχώτη. Με το σκουπάκι σκόνης στο χέρι ξαµολήθηκα σε νέες περιπέτειες.

Η καρδιά του μυθιστορήματος είναι η ψευδαίσθηση του χρόνου, των ιστοριών, του χρήματος, ακόμη και της λογοτεχνίας. Τα πάντα είναι μια κατασκευή, μια προσωπική θέαση στα πράγματα κι όσο ο χρόνος προχωράει, οι αναβαθμοί των επινοήσεων μεγαλώνουν συσκοτίζοντας τα πραγματικά γεγονότα ή μεταφέροντας σ’ εμάς έναν πυρήνα εντελώς αλλοιωμένο. 
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Η μυθοπλασία του Ντίαζ, που η Κάλλια Παπαδάκη αποδίδει σε μια εξαιρετικά φροντισμένη μετάφραση, είναι ένα λεπτουργημένο σύνθεμα ελικοειδών κινήσεων. Οι υφολογικές εναλλαγές συναρμόζονται με την ευφυή επανατοποθέτηση διαφόρων κατόπτρων, που φανερώνουν τις ανύποπτες όψεις προσώπων και γεγονότων. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο, το οποίο εγκιβωτίζει την ουσιωδέστερη αλήθεια της λογοτεχνίας, πως κάθε αφήγηση είναι αποκύημα μιας προηγούμενης και πρόπλασμα μιας επόμενης.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Αν ένας επίδοξος συγγραφέας έχει στο μυαλό του κάποιο καλό θέμα να μοιραστεί ως λογοτεχνία με τους αναγνώστες και δεν φοβάται να σπάσει τις παλιές και να δημιουργήσει νέες δομικές φόρμες, τότε η «Παρακαταθήκη» του Νεοϋορκέζου Ερνάν Ντίαζ σίγουρα θα του διδάξει ευρηματικές τεχνικές συνδυασμού καλού θέματος και ευρηματικής τεχνικής.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Ο Ντίαζ συνδυάζει διαφορετικές αφηγηματικές εκδοχές των ίδιων γεγονότων ενώ άρχεται από μια σχετικά παλαιάς κοπής φόρμα για να φθάσει στη σημερινή μεταμοντέρνα υφολογική κατάσταση στην προσπάθεια του να καλύψει την οικονομική ιστορία των ΗΠΑ του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Ένα μυθιστόρημα που διακρίνεται, όχι μόνο στα πλαίσια της αποτύπωσης του αφηγηματικού είδους, αλλά επειδή διαφεύγει των ειωθότων και προκαλεί – προσκαλεί τον αναγνώστη σ’ έναν ανοιχτό, συλλογιστικό διάλογο με την ουσιαστική έννοια της λογοτεχνίας.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Mυθιστόρημα περίτεχνο και καλειδοσκοπικό, που επιχειρεί να αιχμαλωτίσει κάτι από τη μαγεία και την άπιαστη υπόσταση που υπάρχει στο πιο απόλυτο από τις ανθρώπινες επινοήσεις, το πιο απτό μα και το πιο αφηρημένο ταυτόχρονα, το χρήμα.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Ο Ντιάζ είναι Ιταλός κατά το ήμισυ, γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες, μεγάλωσε στη Στοκχόλμη, έκανε σπουδές στο Λονδίνο και ζει στη Νέα Υόρκη. Αυτή η «σπονδυλωτή» πορεία ζωής αντανακλάται στο λογοτεχνικό παζλ που στήνει τελικά στις σελίδες του: ένα μυθιστόρημα σε τέσσερα κεφάλαια που παραπέμπουν σε διαφορετικά λογοτεχνικά είδη (π.χ. μυθιστόρημα, απομνημονεύματα, ημερολογιακή γραφή) και ανασυνθέτουν μια πολύπλευρη ιστορία με τόσες οπτικές και αλήθειες όσες και οι φωνές των αφηγητών/τριών σε καθένα από αυτά.
Συνέντευξη

Ένα βιβλίο απαράμιλλο στο είδος του, το οποίο στο τέλος θα σας αφήσει άφωνους με το βάθος του συγγραφέα αναφορικά με την τεχνική και τους χαρακτήρες του. Ένα βιβλίο στο οποίο σίγουρα θα θέλετε να επιστρέφετε.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Η «Παρακαταθήκη» είναι ένα από εκείνα τα μυθιστορήματα που έρχονται να θυμίσουν πως ουδείς είναι άτρωτος και ουδείς ανώτερος κάποιου άλλου, όσο μεγάλη και αν είναι η οικονομική επιφάνεια, κάθε παρακαταθήκη θα βρεθεί στη θέση που της αξίζει αφού ο χρόνος και η ιστορία είναι αναμφίβολα και αδιάκριτα αμείλικτα και κανείς δεν ξεφεύγει από εκείνα που υπαγορεύει η μοίρα και το πεπρωμένο.
Διαβάστε ΕΔΩ όλο το κείμενο.

Αν κάποιος ρωτούσε ποιον συγγραφέα αγνοούσες και σε κέρδισε τη χρονιά που μας πέρασε (2023), θα απαντούσα, χωρίς δεύτερη σκέψη, ο Ερνάν Ντίαζ.
Ο –γεννημένος στη Σουηδία, με αργεντίνικη ταυτότητα και βαθύς γνώστης του αμερικανικού κόσμου– Ντίαζ είναι το ιδανικό πρόσωπο για να φτιάξει ένα μυθιστόρημα με την καταιγιστική φαντασία ενός Κορτάσαρ και τον ιδιότυπο μοντερνισμό του, αλλά με μια αμερικανική δύναμη εξιστόρησης και βαθιά πολιτική συνείδηση.
Ο τίτλος διόλου τυχαίος, αφού αναφέρεται στην αδυσώπητη παρουσία των trust, της εμπιστοσύνης ως προϋπόθεσης για τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά και της γερής παρακαταθήκης που αφήνει τελικά ο ίδιος στη σύγχρονη λογοτεχνία με το άκρως πρωτότυπο αυτό βιβλίο του. Το περσινό Πούλιτζερ που του δόθηκε αναμφίβολα άξιζε τον κόπο.