×

Δεν υπάρχουν προϊόντα στο καλάθι αγορών σας.

{{item.custom_attributes.author}}
Ποσότητα: {{item.quantity}}
{{item.total_price}} {{item.total_discounted_price}}
×
Υποσύνολο:
{{order.discounted_cost}}
Έκπτωση Προσφοράς:
{{order.promo_discount}}
Έκπτωση Κουπονιού:
{{order.extra_discount}}
Κόστος Αποστολής:
{{order.shipping_cost}}
Επιβάρυνση Πληρωμής:
{{order.payment_cost}}
ΣΥΝΟΛΟ:
{{order.final_cost}}
{{ product.title }}
{{ product.custom_attributes.author }}
{{ product.price }} {{ product.discounted_price }}
×
×
ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΜΟΥ ΟΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΜΟΥ ΤΑ EBOOKS ΜΟΥ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΜΟΥ ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΣΤΙΒΕΝ ΧΟΚΙΝΓΚ
30/11/2022
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΣΤΙΒΕΝ ΧΟΚΙΝΓΚ
O καθηγητής Charles Seife, με αφορμή την ανατρεπτική βιογραφία του «Ο πραγματικός Χόκινγκ», γράφει στο περιοδικό «Scientific American».

Ήταν ένας σημαντικός φυσικός, αλλά ο Τύπος και το κοινό τον έβλεπαν ως προφήτη – και δεν έβαζε τα δυνατά του για να τους αποθαρρύνει.

Υπήρχε μια σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια στη σιωπή που επικρατούσε στο ακροατήριο κατά την έναρξη μιας διάλεξης του Στίβεν Χόκινγκ. Όπως πάντα, δεν υπήρχε άδεια θέση και μεγάλος αριθμός ακροατών είχε συγκεντρωθεί κοντά στις εξόδους και στους διαδρόμους για να δουν από κοντά τον φυσικό. Και καθώς εκείνος κινούνταν με το αναπηρικό του αμαξίδιο πάνω στη σκηνή, το κοινό ένιωθε δέος. «Μερικές φορές μεσολαβούσαν τριάντα, σαράντα δευτερόλεπτα απόλυτης σιωπής» αναφέρει ο Κριστόφ Γκάλφαρντ, ένας διδακτορικός φοιτητής του Χόκινγκ που και ο ίδιος έγινε εκλαϊκευτής της επιστήμης μετά την αποφοίτησή του. «Για μένα, η σιωπή που επικρατούσε κατά τα σαράντα αυτά δευτερόλεπτα ήταν αυτό που έκανε τόσο… αυτό που γέννησε την επιθυμία μου να ακολουθήσω τον συγκεκριμένο δρόμο».
Παρά το πάθος του Χόκινγκ να μοιράζεται το έργο του περί κοσμολογίας και αστροφυσικής με το κοινό του, ελάχιστοι ήταν εκεί για να μάθουν για την επιστήμη του. Ήταν εκεί για να δουν έναν άνθρωπο που είχε ανέβει στο όρος Σινά και είχε ρίξει μια φευγαλέα ματιά στα μυστικά του σύμπαντος. Ο Χόκινγκ ήταν σπουδαίος επιστήμονας, όμως στο κυνήγι της αναγνώρισης ενδύθηκε τον μανδύα του προφήτη. Ήταν μια φαουστιανή συμφωνία που τον έκανε τον κορυφαίο επιστήμονα του καιρού μας – όχι όμως χωρίς κόστος.

Όταν ένας προφήτης μιλάει, τα λόγια του χαρακτηρίζονται από τη σιγουριά και το αλάθητο της θείας αποκάλυψης. Ωστόσο η τέχνη του επιστήμονα, η ουσία του επαγγέλματός του, είναι η αβεβαιότητα. Σχεδόν εξ ορισμού ένας βιολόγος, ένας φυσικός, ένας χημικός έχει μέσα στο κεφάλι του ανακριβείς πληροφορίες· ακόμα και οι επιστήμονες με τα μεγαλύτερα εγώ συνειδητοποιούν ότι μεγάλο μέρος της γνώσης που έχουν αποκτήσει με τα χρόνια είναι πρόσκαιρη, ελλιπής, ακόμα και εσφαλμένη. Στην πραγματικότητα, σκοπός του επιστήμονα είναι να περιορίσει κάπως αυτή την αβεβαιότητα. Ενώ οι προφήτες έχουν πάντα δίκιο, οι καλοί επιστήμονες, εκπαιδευμένοι καθώς είναι να πασχίζουν να κάνουν λίγο λιγότερο λάθος, είναι από τη φύση τους αβέβαιοι. Και αυτό καθιστά εύκολο να αγνοηθούν τα λεγόμενά τους ακόμα και όταν είναι το μόνο είδος εξουσίας που μετράει.
Δεν συνέβη όμως κάτι τέτοιο με τον Στίβεν Χόκινγκ. Αφότου ενδύθηκε τον μανδύα του προφήτη, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Στίβεν Χόκινγκ δεν έμελλε να αγνοηθεί ποτέ. Τα βιβλία του ήταν σχεδόν σίγουρο ότι θα πουλούσαν, είτε ήταν καλογραμμένα και κατανοητά είτε όχι. Οι διαλέξεις του ήταν συνήθως sold out, με τους αισιόδοξους να συνωστίζονται στους διαδρόμους και να παλεύουν να δουν τον διάσημο φυσικό. Ο Χόκινγκ μπορούσε να επιβληθεί στο κοινό όπως κανένας άλλος επιστήμονας· ο Τύπος και οι ακροατές του κρέμονταν από κάθε του λέξη – ακόμα και όταν οι λέξεις αυτές δεν είχαν καμία σχέση με την έρευνά του για τις μαύρες τρύπες ή την κοσμολογία, ακόμα και όταν πρόδιδαν την έλλειψη βαθιάς διορατικότητας ή γνώσης.

Ο Χόκινγκ κατάφερε να πείσει το κοινό ότι η γνώμη του ήταν πάντοτε σημαντική. «[Ένα] κακό με την αναγνωρισιμότητα του [Χόκινγκ] ήταν το γεγονός ότι οι δηλώσεις του τραβούσαν υπερβολική προσοχή, ακόμα και σχετικά με θέματα πάνω στα οποία δεν ήταν ειδικός – τη φιλοσοφία, για παράδειγμα, ή τον δυνητικό κίνδυνο που παρουσίαζαν οι εξωγήινοι ή οι έξυπνες μηχανές» έγραψε ο αστρονόμος Μάρτιν Ρις, στενός φίλος του Χόκινγκ. Η απεριόριστη αυτοπεποίθησή του –και το πείσμα του– του κόστισαν τον σεβασμό πολλών συναδέλφων του, ειδικά προς το τέλος της καριέρας του.

Παρ’ όλα αυτά, η πιο δύσκολη ίσως πτυχή της μεταμόρφωσης του Χόκινγκ σε διασημότητα είχε σχέση με την αναπηρία του. Μόλις άρχισε να γίνεται γνωστός στην επιστημονική κοινότητα των φυσικών, η ασθένειά του (αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, γνωστή και ως νόσος Λου Γκέριγκ) άρχισε να τον ταλαιπωρεί. Ο Χόκινγκ πάντα υποψιαζόταν ότι η ταχεία άνοδός του στον κόσμο της φυσικής, τα βραβεία του, η εκλογή του στη Βασιλική Εταιρεία σε ηλικία 32 ετών, ακόμα και ο διορισμός του στη λουκασιανή έδρα που κατείχε ο Ισαάκ Νεύτων αρκετούς αιώνες πριν από αυτόν, όλα οφείλονταν στην αναπηρία του παρά στις ικανότητές του στη φυσική. «Νομίζω πως διορίστηκα στην έδρα ως προσωρινή λύση, ως κάποιος του οποίου το έργο τουλάχιστον δεν θα ήταν υποδεέστερο των υψηλών απαιτήσεων της έδρας – όμως θαρρώ πως πίστευαν ότι δεν θα ζούσα για πολύ ακόμα, οπότε θα είχαν περιθώριο να εκλέξουν εκ νέου κάποιον που θα θεωρούσαν καταλληλότερο» είπε ο Χόκινγκ σε μια συνέντευξη, αρκετά χρόνια αργότερα. «Λυπάμαι που διέψευσα τις προσδοκίες των εκλεκτόρων».
Όσο κι αν αυτή η αμφιβολία ταλάνιζε τον Χόκινγκ σε όλη του τη ζωή –ήθελε πραγματικά να αναγνωριστεί για την επιστημοσύνη και όχι για την αντοχή του απέναντι στην αναπηρία–, συνειδητοποιούσε ότι η δημοφιλία του, αν όχι και η ίδια η φυσική του, βασίζονταν εξίσου και στα δύο. Τον ενοχλούσε που η καλή του φήμη οφειλόταν στην καρικατούρα του ως ιδιοφυΐας με ειδικές ανάγκες· το ότι θεωρούνταν προφήτης προικισμένος με εξαιρετική διορατικότητα ως αποζημίωση της σωματικής του αδυναμίας. Ταυτόχρονα όμως το αγκάλιασε, και μάλιστα βοήθησε στην κατασκευή του μύθου προκειμένου να οικοδομήσει τη φήμη του.
Το κόστος για τον Χόκινγκ ήταν ότι ο μύθος επισκίασε τον άνθρωπο. Στην πραγματικότητα, ο Χόκινγκ δεν ήταν ο μεγαλύτερος επιστήμονας της εποχής μας. Ήταν ένας σημαντικός φυσικός, του οποίου η αξία είναι σχεδόν παγκοσμίως παρεξηγημένη· ένα άτομο που υπέφερε βαθιά και επίσης προκάλεσε βαθιά οδύνη· ένας διάσημος επιστήμονας που έσπασε το καλούπι των προκατόχων του και άλλαξε ριζικά την έννοια της επιστημονικής διασημότητας. Για να κατανοήσει κανείς πραγματικά τον Χόκινγκ, αλλά και για να κατανοήσει πραγματικά την επιστήμη, πρέπει να απορρίψει τον μύθο και να εξετάσει την πραγματικότητα που κρύβεται από κάτω. Να σταματήσει να βλέπει τον Χόκινγκ σαν προφήτη, αλλά ως έναν ανθρώπινο ον ευφυές και ατελές.

Το πρωτότυπο άρθρο όπως δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2021.
scientificamerican.com/article/the-myth-of-stephen-hawking/
 

Σχετικά βιβλία

Διαθέσιμο
EBOOK
10%
ΒΙΒΛΙΟ
19,90€
17,91€
Ο πραγματικός Χόκινγκ
Charles Seife
Ανδρέας Μιχαηλίδης
Ποιος ήταν ο πραγματικός Χόκινγκ; Αν και γνωρίζουμε αρκετά για τον επιστήμονα, πόσα ξέρουμε για τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο; Στην ανατρεπτική αυτή βιογραφία ο Charles Seife αποκαλύπτει την προσωπικότητα και το έργο του Στίβεν Χόκινγκ, εστι...
Ο πραγματικός Χόκινγκ (ebook/ePub)
Charles Seife
Ανδρέας Μιχαηλίδης
Ποιος ήταν ο πραγματικός Χόκινγκ; Αν και γνωρίζουμε αρκετά για τον επιστήμονα, πόσα ξέρουμε για τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο; Στην ανατρεπτική αυτή βιογραφία ο Charles Seife αποκαλύπτει την προσωπικότητα και το έργο του Στίβεν Χόκινγκ, εστι...