«ΓΗ ΠΟΥ ΧΑΝΕΤΑΙ» ΤΗΣ JULIA PHILLIPS

29/03/2021

«ΓΗ ΠΟΥ ΧΑΝΕΤΑΙ» ΤΗΣ JULIA PHILLIPS

Η μεταφράστρια Ιωάννα Ηλιάδη μας συστήνει το εκδοτικό φαινόμενο της χρονιάς. Ένα αριστοτεχνικό μυθιστόρημα, γραμμένο µε ενσυναίσθηση και φαντασία, που διερευνά τους περίπλοκους οικογενειακούς και κοινοτικούς δεσμούς σε µια Ρωσία διαφορετική.

Η Αλιόνα και η Σοφία, δύο αδελφές έντεκα και οχτώ χρονών, περνούν τις τελευταίες μέρες των καλοκαιρινών τους διακοπών περιδιαβαίνοντας την πόλη τις ώρες που η μητέρα τους λείπει στη δουλειά. Ένα απόγευμα, ενώ ετοιμάζονται να γυρίσουν στο σπίτι τους από την παραλία του Πετροπάβλοφσκ, της μεγαλύτερης πόλης της χερσονήσου Καμτσάτκα, ένας άγνωστος τους ζητάει να τον βοηθήσουν. Τις πείθει να μπουν στο αυτοκίνητό του κι εκείνες —σε μια σκηνή εξαιρετικής συγγραφικής διεισδυτικότητας— τον ακολουθούν. Είναι η τελευταία φορά που τις βλέπει κανείς.
Τα δύο κορίτσια χάνονται από προσώπου γης. Μήνες ολόκληρους η αστυνομία αποδεικνύεται ανίκανη, ή ίσως και απρόθυμη, να λύσει την υπόθεση. Τα σημάδια της δυσοίωνης παρατεταμένης απουσίας τους, οι αφίσες που ξεθωριάζουν στις στάσεις λεωφορείων παντού στην πόλη κλονίζουν την τοπική κοινωνία και προσδίδουν στην καθημερινότητα μικρών και μεγάλων μια χροιά φόβου. Η ατμόσφαιρα αυτή, με τη σειρά της, αναμοχλεύει τις εθνοτικές εντάσεις και επιβεβαιώνει εκ νέου τις βαθιές ανισότητες ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες, το χάσμα ανάμεσα στους Ρώσους κατοίκους της περιοχής που νοσταλγούν το σοβιετικό παρελθόν και τους γηγενείς που αποδέχονται σχεδόν στωικά την έλλειψη ισονομίας.
Το νήμα της απαγωγής που διατρέχει την ιστορία παραπέμπει σε αστυνομικό μυθιστόρημα, κεντρίζοντας τον αναγνώστη με την αγωνία της πολυπόθητης λύσης, ωστόσο από τις πρώτες σελίδες αντιλαμβανόμαστε ότι η Τζούλια Φίλιπς δεν ακολουθεί τους συνηθισμένους κανόνες, δεν στρέφει τη ματιά μας στην αναζήτηση των χαμένων κοριτσιών, αλλά αντιθέτως μας καλεί να γνωρίσουμε, σε αντίστοιχα κεφάλαια, δώδεκα γυναίκες της κοινότητας: κόρες, συζύγους, ερωμένες και μητέρες που συνδέονται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό με την τραγική εξαφάνιση. Η γη χάνεται με διάφορους τρόπους κάτω απ’ τα πόδια των γυναικών του σπονδυλωτού αυτού μυθιστορήματος, και το τοπίο μέσα στο οποίο προσπαθούν να επιβιώσουν είναι η άλλοτε αποκλεισμένη ηφαιστειογενής χερσόνησος που περιβάλλεται από βουνά και θάλασσα. Το ανατολικό άκρο της Ρωσίας στον Ειρηνικό Ωκεανό είναι ένας τόπος αχανής αλλά και κλειστοφοβικός, με εξαιρετική φυσική ομορφιά αλλά και σκληρότητα.
Καλύπτοντας διάστημα ενός έτους, οι αφηγήσεις των δώδεκα αυτών γυναικών ολοκληρώνουν το ψηφιδωτό της ιστορίας, αλλά θέτουν και πιο ευρεία, πιο οικουμενικά ερωτήματα. Η πανταχού παρούσα υπόνοια έμφυλης βίας, οι ασφυκτικοί περιορισμοί και η πίεση για συμμόρφωση δεν αφορούν μόνο τις γυναίκες της Καμτσάτκα, παρά μας φέρνουν στο μυαλό και άλλους, πιο οικείους τόπους. Η συγγραφέας, που αγάπησε την Καμτσάτκα από μακριά, και πραγματοποίησε το όνειρό της να ζήσει εκεί, προσφέρει, με το πρώτο της βιβλίο —που συμπεριλήφθηκε στη μικρή λίστα των φιναλίστ για το National Book Award 2019—, υψηλή αναγνωστική απόλαυση δίχως να καταφεύγει σε εύκολες απαντήσεις.

Ιωάννα Ηλιάδη

Σχετικά βιβλία