Your cart is empty.
Δεν έχετε αγαπημένα προϊόντα
Πρέπει να συνδεθείτε για να εισάγετε αγαπημένα προϊόντα
Παρακαλώ συνδεθείτε για να στείλετε τα σχόλιά σας.
Το ευσύνοπτο βιβλίο του γνωστού ιστορικού και Ομοτ. Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών κινείται σε περισσότερο οικείο γι’ αυτόν πεδίο, την περίοδο του Μεσοπολέμου. Το «περισσότερο» αναφέρεται στο προηγηθέν βιβλίο του με αντίστοιχες ερωτήσεις και απαντήσεις για το ’21 που κυκλοφόρησε πέρυσι από τον ίδιο εκδότη. Ο Μεσοπόλεμος είναι πράγματι η περίοδος για την οποία ο κ. Βερέμης έχει συγγράψει τη διδακτορική διατριβή του και το πεδίο στο οποίο έχει τις περισσότερες λοιπές μελέτες του. Το 1922 δεν είναι βεβαίως το μοναδικό αντικείμενο του βιβλίου, το οποίο πρέπει να υπογραμμισθεί ότι δεν απευθύνεται στο επιστημονικό κοινό, παρά μόνον δευτερευόντως. Στοχεύει κυρίως στο ευρύ κοινό το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει απορίες και ερωτήματα επί του θέματος. Μάλιστα πρέπει να σημειωθεί ότι το ευρύ αναγνωστικό κοινό έχει κατά κάποιον τρόπο ετοιμασθεί για ερωτήματα από τα βιβλία της τρεχούσης μυθιστοριογραφίας με αντικείμενο
τη Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή και το δράμα των προσφύγων. Δεν θα περιγράψω τα 22 ερωτήματα διότι τότε θα πρέπει να αναλωθεί το σύνολο της παρούσης στήλης. Επισημαίνω ότι ο συγγραφέας προσπαθεί να είναι όσον το δυνατόν αντικειμενικός επί του θέματος και το επιτυγχάνει σε σημαντικό βαθμό ως προς το στρατιωτικό μέρος της ανάλυσής του, σχεδόν πλήρως ως προς τον βαθμό ευθυνών που πρέπει να αποδοθούν στις ξένες Δυνάμεις, κυρίως της Αντάντ έναντι της Ελλάδας. Εκείνο που υπογραμμίζεται επαρκώς είναι το γεγονός ότι το βάρος για την αποτυχία της εκστρατείας στη Μικρά Ασία πρέπει να αποδοθεί στη Βρετανία, που ενώ υποστήριξε τη μετάβαση εκεί του Ελληνικού Στρατού, δεν φρόντισε καθόλου για την οικονομική στήριξη της επιχείρησης η οποία το 1922 είχε φθάσει να κοστίζει στη φτωχή και δοκιμασμένη από δεκαετή πολεμική περίοδο Ελλάδα το ιλιγγιώδες ποσό του 1 εκατ. χρυσών δραχμών της εποχής. Αυτό δε άνευ δανειοδότησης και άνευ της δυνατότητας άντλησης των φορολογικών πόρων της περιοχής, που συλλέγονταν κατά συνέχεια από το Οθωμανικό κράτος. Στον τομέα των πολιτικών ευθυνών και της στάσης των πολιτικών προσώπων η θέση του συγγραφέα είναι περισσότερο συζητήσιμη, καθώς κρίνονται πρόσωπα και πράξεις (ιδίως ο Ι. Μεταξάς) και επί τη βάσει στοιχείων τα οποία δεν
ήταν δυνατόν να γνωρίζουν εν χρόνω. Τέλος, ο Γούναρης απορρίπτεται με πολύ «εύκολα» επιχειρήματα, τα οποία παραγνωρίζουν πολλές πλευρές της στάσης του ευπατρίδη Πατρινού πολιτικού. Σε ό,τι δε αφορά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αρχιτέκτονα της ιδέας της εκστρατείας, καλύπτονται κάποια στοιχεία και υπερτονίζονται άλλα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πολιτικά δεν υπερκάλυπτε στο μέγεθός του τους αντιπάλους του κατά πολύ. Φυσικά και διέθετε την υπεροχή σε χειρισμούς και διπλωματική δεινότητα. Όμως και αυτός παρασύρθηκε σε λάθη και παρέβλεψε κάποιες παραμέτρους. Θεωρώ όμως απολύτως αδικαιολόγητη την καταφορά εναντίον του Βασιλέως Κωνσταντίνου, δοθέντος ότι μετά την επάνοδό του εκ της εξορίας το 1920 ήταν ήδη βαρύτατα ασθενής και σύρθηκε μέχρι την Κιουτάχεια σχεδόν ημιθανής. Ουδείς άνθρωπος σε τέτοια κατάσταση είναι δυνατόν να λάβει ουσιώδεις αποφάσεις! Ενδιαφέρουσα η βασική βιβλιογραφία που παρατίθεται και καλό έναυσμα για τον αναγνώστη που θα θελήσει να μάθει περισσότερα.