ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΑΠ’ ΤΟ ΝΗΣΙ

22/04/2019

ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΑΠ’ ΤΟ ΝΗΣΙ

Μας στέλνει η ιρλανδή συγγραφέας Κάθριν Ντόιλ και μας εξηγεί πώς ξεκίνησε τη σειρά που έχει τίτλο «Τα χρονικά του Άρανμορ». Το πρώτο βιβλίο «Οι Θυελλοφύλακες του Άρανμορ» είναι μια ιστορία περιπέτεια και θάρρους που σε παρασύρει σαν το κύμα.

Αγαπητέ αναγνώστη,
Το νησί του Άρανμορ είναι η αρχή της ιστορίας του Φιον Μπόιλ, όπως ήταν και της δικής μου. Τοποθετημένο μερικά μίλια έξω απ’ τις βορειοδυτικές ακτές της Ιρλανδίας, με έναν κάποτε ακμάζοντα πληθυσμό, που όμως πλέον έχει πέσει στα πεντακόσια άτομα, ήταν σ’ αυτό το πανέμορφο, μισοξεχασμένο μέρος όπου ο παππούς και η γιαγιά μου απ’ την πλευρά της μητέρας μου γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και τελικά ερωτεύτηκαν.
Όταν ο παππούς μου, ο καπετάνιος Τσαρλς Μπόιλ, άφησε το Άρανμορ ως νεαρός, πήρε ένα κομμάτι του μαζί του. Θυμάμαι να σκύβω πάνω απ’ την κουπαστή του σκάφους του για να χαζέψω τα ζαφειρένια νερά του Κόλπου Γκάλγουεϊ, θυμάμαι να μου κάνει δώρο ένα ασπροκόκκινο καλάμι ψαρέματος για τα τέταρτα γενέθλιά μου και ολόκληρα απογεύματα να δένω ναυτικούς κόμπους στα μπλε του σκοινιά, ακούγοντας ιστορίες γι’ αυτό το άγριο, ανήσυχο νησί.
Ο παππούς μου μπορούσε να προβλέψει τον καιρό από τα παράξενα όργανα που κρέμονταν στον τοίχο της κουζίνας, μπορούσε να διαβάσει τις καταιγίδες σαν ανοιχτό βιβλίο και να πιάσει ένα ψάρι προτού προλάβω να δέσω τα κορδόνια μου. Κρατούσε ημερολόγιο καταστρώματος για πολύ καιρό αφότου αποσύρθηκε, αρχίζοντας κάθε μέρα με την περιγραφή του καιρού και προσθέτοντας λεπτομέρειες της οικογενειακής ζωής, όλα τα καμώματα των εγγονιών του καθώς μπαινοβγαίναμε στο σπίτι του με το καπέλο του καπετάνιου στα κεφάλια μας· χτυπούσε ελαφρά το βαρόμετρο για να κάνει τις καταιγίδες να φανερωθούν και κρατούσε γερά το πηδάλιο που κρεμόταν στο χολ. Ακόμα κι όταν ήμασταν στη στεριά, ήταν σαν να είμαστε στ’ ανοιχτά – ναύτες σ’ ένα μαγεμένο καράβι, με τον δικό μας καπετάνιο να χαράζει πορεία για το Άρανμορ.
Πέρσι, σε μια επίσκεψη στο νησί, ένιωσα τις απαρχές μιας ιστορίας ν’ αναδεύονται μέσα μου. Ήθελα να γράψω για περιπέτεια. Ήθελα να γράψω για μαγεία. Αλλά, πάνω απ’ όλα, ήθελα να γράψω για έναν πολύ ιδιαίτερο παππού.
Για αρκετές μέρες εξερεύνησα τα μυστικά μονοπάτια, τις στοιχειωμένες καλύβες, τον μοναχικό φάρο και τις πολύβουες παμπ και τους απόκρημνους, τρομακτικούς γκρεμούς. Τα απογεύματα γυρνούσα όλο το νησί από το ένα φλιτζάνι τσάι στο άλλο, ακούγοντας τις ιστορίες των προγόνων μου. Υπήρχε μια ιστορία συγκεκριμένα που δεν έλεγε να με αφήσει τις εβδομάδες που ακολούθησαν κι έτσι πρόσθεσα το νήμα της στην ιστορία του Φιον…
Ήταν η διάσωση του ατμόπλοιου Στόλγουικ.
Ένα παγωμένο πρωινό τον Δεκέμβριο του 1940, ένα ολλανδικό φορτηγό πλοίο ναυάγησε στ’ ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής της Ιρλανδίας. Όταν όλες οι άλλες απόπειρες διάσωσης απέτυχαν, κι αφού δέκα μέλη του πληρώματος είχαν ήδη χαθεί στα παγωμένα νερά, μια απέλπιδα κλήση εστάλη στον μικρό διασωστικό ναύσταθμο του Άρανμορ. Το πλήρωμα, που αποτελούνταν αποκλειστικά από εθελοντές, και η ξύλινη σωστική τους λέμβος ήταν απροετοίμαστοι για ένα τέτοιο κολοσσιαίο εγχείρημα. Ήξεραν πως, αν έβγαιναν σ’ εκείνη την καταιγίδα, ήταν σχεδόν βέβαιο πως δε θα γυρνούσαν πίσω.
Εννιά άντρες κλήθηκαν και τελικά εννιά άντρες πήγαν – ανάμεσά τους και ο προπάππους μου, ο Φιλ Μπόιλ. Ο παππούς μου, δώδεκα χρονών τότε, παρακολούθησε το πλήρωμα να βγαίνει απ’ το λιμάνι στις εξίμισι το πρωί, πιστεύοντας πως δε θα ξαναγυρνούσαν ποτέ. Καβάλησαν το πρώτο κύμα και τους καβάλησε το επόμενο, κι ύστερα τους κατάπιε η καταιγίδα.
Για μία ολόκληρη μέρα οι γυναίκες του νησιού πήγαιναν πάνω κάτω στην ακτή ντυμένες στα μαύρα, κλαίγοντας για τους χαμένους τους συζύγους και γιους και αδελφούς. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα το πλήρωμα επέστρεψε στο λιμάνι, αφότου είχε αποβιβάσει δεκαοκτώ Ολλανδούς ναύτες στην ενδοχώρα – οι επιζώντες του Στόλγουικ, στριμωγμένοι ώμο με ώμο σε μια βάρκα που ίσα που άντεχε το βάρος τους. Αργότερα η ολλανδική Βασιλική Ένωση Διάσωσης και η βασίλισσα Βιλελμίνη της Ολλανδίας απένειμαν μετάλλια τιμής στα εννιά μέλη του πληρώματος, χαραγμένα με το ρητό Ας μη με καταπίη ο βυθός.
Ακολουθώντας τα βήματα των προγόνων του, ο Φιον ζει από πρώτο χέρι την ακατανόητη δύναμη της φύσης. Αλλά οι Θυελλοφύλακες του Άρανμορ μιλάνε τόσο για τις καταιγίδες που μαίνονται μέσα μας όσο και γι’ αυτές που φέρνει ο άνεμος απ’ τον Ατλαντικό.
Όχι πολύ καιρό πριν, ο παππούς μου διαγνώστηκε με Αλτσχάιμερ. Τα τελευταία δυο χρόνια προσπαθώ να διαχειριστώ αυτό τον δύσκολο, μακρύ αποχαιρετισμό, μαθαίνοντας να συμφιλιώνω τον άνθρωπο που αγαπώ με αυτή την εκδοχή του που χάνεται σιγά σιγά.
Ο Φιον αντιμετωπίζει την ίδια πρόκληση: τη μάχη τού να βλέπει τον παππού του ως κάποιον που ζει με τη νόσο του Αλτσχάιμερ αλλά που δεν απαξιώνεται απ’ αυτήν. Έναν άνθρωπο που είναι ακόμη το σύνολο των εμπειριών του παρά την αδυναμία του να τις ανακαλέσει. Αν ο Μαλαχίας Μπόιλ δεν μπορεί να θυμάται τις περιπέτειές του, τότε ο Φιον πρέπει να τις θυμάται για χάρη του. Μαθαίνει, όπως μαθαίνω κι εγώ, ότι, παρά το εφήμερο των αναμνήσεων, η αγάπη δεν ξεριζώνεται τόσο εύκολα απ’ τους ανέμους του χρόνου.
Σήμερα το ημερολόγιο του παππού μου είναι πολύ διαφορετικό. Οι καταχωρίσεις είναι πιο σύντομες – αντί για τον καιρό καταγράφει τις συνθήκες του μυαλού του, τις κακές μέρες και τις καλές μέρες. Συχνά ξεχνάει ολωσδιόλου να γράψει. Το βαρόμετρο κρέμεται ακόμη στον τοίχο. Μερικές φορές μού λέει για επερχόμενες καταιγίδες. Ακόμα και τώρα έχει πάντα δίκιο στις προβλέψεις του, πιάνει ακόμη τον σφυγμό του ωκεανού. Του λέω τις ιστορίες που μου έλεγε μικρή – ιστορίες για περιπέτειες στη θάλασσα, για ένα ολλανδικό φορτηγό πλοίο ναυαγισμένο στη μέση του παγωμένου ωκεανού, για ένα μικρό νησί που επιπλέει όχι πολύ μακριά αποδώ. Μερικές φορές θυμάται. Μερικές φορές τα μάτια του φωτίζονται και τα χείλη του ανασηκώνονται σ’ ένα χαμόγελο. Εκείνες τις στιγμές το γηροκομείο είναι ένα καράβι, και βάζουμε ρότα για το Άρανμορ. Για το σπίτι.
Οι Θυελλοφύλακες του Άρανμορ είναι μια ιστορία περιπέτειας και θάρρους, αρχαίας μαγείας και πανίσχυρων δυνάμεων της φύσης. Μια ιστορία για τις καταιγίδες που πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε εντός μας και για την αγάπη που είναι πάντα η άγκυρά μας, παρά τις άστατες παλίρροιες της μνήμης.
Κάθριν Ντόιλ

Σχετικά βιβλία