Ο Γάλλος ποιητής Πωλ Βαλερύ είχε πει κάποτε πως πόλεμος είναι όταν αλληλοσκοτώνονται άνθρωποι που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, επειδή κάποιοι άλλοι, που γνωρίζονται καλά μεταξύ τους, δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν. Και πράγματι ο Αμερικανικός Εμφύλιος είναι η συνέχεια και η επιτομή μιας ασυνεννοησίας που κατέληξε στην αναπόφευκτη σύρραξη. Ο Κρέιν με αυτό το λογοτεχνικό αντιπολεμικό σύγγραμμα χτυπάει καίρια και στην ίδια του την καρδιά την έννοια του πολέμου. Με πρωταγωνιστή τον Χένρι Φλέμινγκ, ο συγγραφέας αποπειράται και καταφέρνει με θάρρος και δεινότητα αφήγησης να καταδείξει τη ματαιότητα του πολέμου.

Με όπλο το ψυχογράφημα και τις διακυμάνσεις στο μυαλό και το πνεύμα του στρατιώτη Φλέμινγκ, ο Κρέιν, που ποτέ δεν πολέμησε ή συμμετείχε στον πόλεμο, αναδεικνύει τον παλμό της αγωνίας που νιώθει ο στρατιώτης στο μέτωπο. Μέσα στη δίνη των χαρακωμάτων και του μίσους προς τον αντίπαλο, ο Κρέιν προβάλλει δίχως φόβο τον παραλογισμό του πολέμου και απεικονίζει όσα ο ίδιος πιθανώς άκουσε αλλά δεν έζησε. Ο Κρέιν γράφει ένα βιβλίο ρεαλιστικό, ζωντανό, μοναδικά αμείλικτο, ένα βιβλίο καταπέλτη ενάντια στον πόλεμο, μια μαρτυρία πολέμου που αφοπλίζει με την αλήθεια και τη σκληρότητα των περιγραφών του.

Για τον αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο (όπως άλλωστε και για τον δικό μας) έχουν γραφτεί κάμποσα βιβλία. Γενικώς έχει αναλυθεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Πάντα, όμως, υπάρχει εκεί η σπάνια στιγμή που ο συγγραφέας ίπταται πάνω από το γεγονός, όσο σημαντικό κι αν είναι, το διοπτεύει με τα εσωτερικά μάτια της ψυχής και του προσδίδει έναν ολότελα προσωπικό -και συνάμα πανανθρώπινο- χαρακτήρα. Αυτό συνέβη όταν ο μόλις 22 ετών Στίβεν Κρέιν έγραψε το συγκεκριμένο μυθιστόρημα – ένα από τα πλέον σημαντικά της αμερικανικής λογοτεχνίας. O ήρωας του μυθιστορήματος, ο νεαρός Χένρι Φλέμινγκ αποφασίζει με ζέση να γευτεί το μπαρούτι του πολέμου, όταν όμως βρεθεί στο πεδίο των μαχών αντιλαμβάνεται το παράλογο του πράγματος, τρομάζει μπρος στη θέα του επερχόμενου θανάτου και το σκάει. Είναι ένας κλασικός αντι-ήρωας, όπως  ολόκληρο το βιβλίο είναι μια καταδίκη της μάχης και του άδικα χαμένου αίματος. Ναι, ο Φλέμινγκ δειλιάζει, όμως, αυτή η δειλία μπρος στην απύθμενη σκληρότητα του πολέμου, με το κόκκινο σημάδι του αίματος να βάφει τα πάντα, καταλήγει να είναι ένα θάρρος που προσιδιάζει στον άνθρωπο που αγαπάει τη ζωή. Η δύναμη των λέξεων του Κρέιν αναφλέγει την ιμπρεσιονιστικά ιδωμένη δράση και της δίνει υποβλητικό βάρος. Πολύ καλή η μετάφραση του Νίκου Παναγιωτόπουλου.

kathimerini.gr

diastixo.gr

librofilo.blogspot.com

Άρθρο

vivliocafe.blogspot.com